Thu tiền tỷ từ mô hình ươm nuôi cá giống lăng chấm thương phẩm

Hơn 1 tỷ đồng là số tiền lãi hằng năm của anh Nguyễn Văn Vân ở tỉnh Hòa Bình nhờ mô hình ươm nuôi cá giống lăng chấm thương phẩm. Với hơn 30 hệ thống lồng bè được đặt tại lòng hồ thủy điện, mô hình chăn nuôi của anh đã cho ra đời hàng nghìn con cá giống chất lượng hảo hạng, cung cấp nguồn giống cho địa bàn toàn tỉnh và một số vùng lân cận.

Mô hình ươm nuôi cá giống lăng chấm thương phẩm

Anh Vân đã ấp ủ ước mơ làm giàu từ lâu, từ một người nông dân gắn với trồng cây ăn quả anh đã mạnh dạn chuyển đổi sang nuôi trồng thủy sản. Diện tích trồng lúa và hoa màu đã được anh đầu tư sang chăn nuôi cá lăng chấm thương phẩm. “Vạn sự khởi đầu nan” năm đầu tiên mô hình chăn nuôi của anh lỗ gần 100 triệu, nhưng tất cả không làm nhụt ý chí của anh, anh đã tự tìm tòi học hỏi kỹ thuật nuôi, rút kinh nghiệm từ lần thất bại ban đầu.

Cá lăng chấm được mùa thu về hàng tỷ đồng

Năm 2011, anh đã tiến hành thả hơn 4.000 con giống vào 4 hệ thống lồng bè được đặt ở giữa lòng hồ thủy điện, nơi có nguồn nước chảy chậm, lưu lượng nước dồi dào thích hợp cho việc ươm giống và nuôi cá lăng chấm chất lượng cao. Mô hình đầu tiên của anh đã thu được 5 tấn cá, trong đó có con nặng tới 5 kg, thu về hàng tỷ đồng. Trong thời gian 5 năm nuôi cá lăng chấm, trù tất cả chi phí anh Vân thu về gần 5 tỷ đồng, hệ thống lồng bè đã lên tới 30 lồng. Theo anh, việc nuôi cá lăng chấm không có gì là khó, về kỹ thuật nuôi khá đơn giản. Diện tích ao nuôi có thể dao động từ 500 – 1.000 m2, bờ ao phải được kiên cố cao ráo để tránh ngập lụt. Trước khi thả cá, cần tiến hành cải tạo ao, vét bùn đáy ao, sau đó rắc vôi xung quanh bờ ao để khử trùng và vi khuẩn gây bệnh. Vôi bột CaCO3 được hòa tan với nước để hạ phèn và diệt khuẩn, khoảng 7 – 10 kg/1.000 m2 là phù hợp. Sau khi cải tạo xong, để ao phơi trong vòng 5 – 7 ngày rồi tiến hành cấp nước vào ao với độ sâu từ 1,5 – 2m.

Về cá giống được chọn lựa nên duy trì đồng đều từ 8 – 15 con/kg, mật độ thả cá khoảng 10 – 15 con/m2 là tốt nhất, trong thời gian nuôi thường xuyên thay nước cho cá 1 tháng 2 lần để đảm bảo nguồn nước luôn sạch và tránh mầm bệnh phát triển. Sau mỗi vụ thu hoạch Anh Vân luôn chọn ra những cá thể bố mẹ tốt nhất làm cá giống cho mùa sinh sản sau, tránh việc phải đi nhập nguồn giống không rõ nguồn gốc xuất xứ. Hiện tại, Trung tâm nuôi trồng của anh đã có 30 hệ thống lồng bè được đặt ở lòng hồ, xây dựng theo mô hình tiêu chuẩn VietGAP với nguồn nước sạch từ lưu lượng sông Đà dồi dào. Không những chủ động được con giống trong nuôi trồng thủy sản, số cá giống của anh còn được nhiều trang trại nuôi trên địa bàn tỉnh hướng tới, nhập về với số lượng lớn, đảm bảo cho ra đời những con cá thương phẩm chất lượng cao, tạo độ uy tín cho thương hiệu “Cá sạch sông Đà” được vươn xa hơn nữa trên thị trường quốc tế.

Kỹ thuật ương nuôi cá lăng chấm

1/ Điều kiện ao nuôi

Tùy thuộc vào quy mô sản xuất của từng hộ gia đình, hay điều kiện sẵn có mà diện tích ao nuôi được cải tạo theo ý muốn. Có thể tận dụng các kênh mương có sẵn trong tự nhiên để ương cá, sau đó đưa cá giống vào ao nuôi hoặc lồng bè để nuôi thương phẩm. Tuy nhiên, không nên sử dụng những kênh mương quá dài để tiện cho việc chăm sóc, quản lý. Trong trường hợp kênh mương dài, nên ngắt thành tùng đoạn nhỏ để phân vùng quy hoạch cho từng đối tượng nuôi được dễ dàng hơn.

Dựa vào đặc điểm tự nhiên của vùng, các ngư dân đã dẫn nguồn nước tù hệ thống sông Đà vào ao nuôi để đảm bảo nguồn nước dồi dào. Trong đó hình thức nuôi lồng bè đang được xây dựng ở các khu vực có dòng chảy chậm, nước trong và sâu thuận lợi cho việc nhân giống và nuôi cá thịt. Nếu so sánh giữa nuôi trong ao với lồng thì nuôi trong lồng cho năng suất cao hơn và thu hoạch nhanh hơn, kiểm soát nguồn thức ăn và dịch bệnh được dễ dàng. Đối với nguồn nước được cấp vào ao nuôi, không được đục và nhiễm phèn, độ pH tốt nhất từ 6,5 – 7,5, không nên sử dụng ao có độ pH <6. Cần kiểm dịch nguồn nước từ thượng nguồn xem có bị nhiễm độc từ rác thải hay hóa chất (thuốc trừ sâu,..) tránh ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cá.

Với phạm vi của hộ gia đình nhỏ lẻ, không có điều kiện trong việc đấu thầu thì có thể tận dụng ao nhà để nuôi cá lăng chấm. Những ao nhỏ có diện tích vài trăm m2 có thể dùng để nuôi cá giống sau đó xuất bán cho các trại nuôi, như vậy cũng tạo nguồn thu lớn cho các hộ gia đình. Điều quan trọng không chỉ ở diện tích vùng nuôi mà là độ sâu của ao nuôi, lên duy trì từ 0,8 – 1m đối với cá giống và 1,5 – 2m đối với cá thịt. Ao sau khi được tát cạn, không được để quá nhiều bùn, duy trì ở mức 20 – 25cm để tránh trường hợp cá bị sặc bùn chết. Chất đáy dưới ao phải là cát pha hoặc ao bùn để cá dễ úi và thở khi ở dưới đáy ao. Trong trường hợp dùng ao có bùn đáy quá dầy thì trước khi thả cá giống cần được tát cạn, sên vét bớt lớp bùn để tạo độ thông thoáng cho đáy ao.

2/ Chuẩn bị ao khi thả cá giống

Ao nuôi sau khi được tát cạn cần dọn vệ sinh sạch sẽ, loại bỏ cỏ, bèo và rác xung quanh bờ, sau đó tiến hành bón vôi bột với hàm lượng từ 7 – 10 kg/100 m2 ao. Tu sửa 4 bờ xung quanh, chống rò rỉ, chống mất nước và kiên cố bờ ao để tránh ngập úng khi mưa lũ.

Việc chuẩn bị ao nên tiến hành khi thời tiết nắng ráo (tròi nắng thì càng tốt), phơi đáy ao từ 5 – 7 ngày để ao khô và thoáng, tuy nhiên đối với những ao nuôi bị nhiễm phèn thì không nên phơi lâu khi thời tiết đang nắng gây phản ứng ngược tạo độ axit cao trong đất.

Tiến hành bón phân xung quanh ao từ 15 – 20 kg/100 m2 ao để tạo độ dinh dưỡng khi nuôi cá. Nguồn phân có thể lấy từ phân động vật như gà, lợn hoạc phân xanh (cá loại lá, rau, cỏ, trong đó lá điên điển được coi là thực vật có nguồn dinh dưỡng cao phù hợp cho việc nuôi cá lăng chấm).

Sau khi bón phân với liều lượng vừa đủ, bà con tiến hành cấp nước vào trong ao. Nước được dẫn từ thượng nguồn đổ về lên được lọc qua lớp lưới mỏng để tránh bụi bẩn và sinh vật tạp nham vào trog ao, tránh gây mầm bệnh cho cá. Độ sâu của ao nên được duy trì từ 1,5 – 2m để tạo nhiều không gian cho cá di chuyển và giữ ấm cho cá khi thời tiết chuyển lạnh.

Việc nuôi cá trong ao không thể tránh được các mầm bệnh xâm hại, bởi môi trường nước có độ ẩm cao dễ phát sinh mầm bệnh. Có nhiều loại dịch đối với cá nước ngọt nói chung và cá lăng chấm nói riêng như trứng ếch nhái và bọ gạo. Để diệt trừ được trứng ếch nhái cần rào lưới xung quanh bờ ao; hay diệt trù bọ gạo bằng cách dùng  lít dầu lửa / 100 m2 ao rải xuống đầu ao, phía đầu gió cho lan tràn khắp ao. Sau khi thả dầu lửa xuống khoảng 1 – 2 ngày có thể tiến hành thả cá giống.

3/ Thả cá giống xuống ao

Ở tỉnh Hòa Bình, cá được nhân giống ở ao hoặc lồng bè. Khi cho cá bố và cá mẹ phối giống với nhau và sinh sản ra được cá con, dùng lưới vớt cá bố mẹ sang ao nuôi rồi giữ cá giống con ở lại tiến hành nuôi trực tiếp ở đó. Trong trường hợp các hộ nuôi trồng khác mua cá giống, thì nên thả cá vào buổi sáng từ 7 – 8h, tránh trời nắng hoặc mưa to. Đối với cá lăng chấm thương phẩm, mật độ thả nên duy trì 10 – 15 con/m2 là thích hợp, vì đây là cá ăn tạp, lớn nhanh, trọng lượng lớn.

Cho cá ăn vào buổi sáng và chiều tối là thích hợp nhất

4/ Chăm sóc cá giống

Sau khi bón lót phân lân lúc ao còn cạn nước, sau 1 tuần lấy nước vào ao, cần bón thềm 1 lần phân lân nữa với liều lượng bằng ½ lần đầu. Cá giống khi được thả xuống ao cần tiến hành cho ăn ngay để cá có đủ sức khỏe thích nghi với môi trường mới. Trong tuần đầu khi thả cá, bà con chú ý nên cho cá ăn mỗi ngày 2 lần vào sáng sớm và chiều tối, thức ăn cần được nghiền nhỏ như rau xanh, cỏ hay cám gạo, pha lẫn với nước và tạt đều khắp ao. Trong tuần thứ 2 trở đi, tùy theo kích thước của cá tăng trưởng như thế nào, bà con có thể điều chỉnh lượng thức ăn tăng lên. Lưu ý, cá lăng chấm ăn tạp nên cần bổ sung thức ăn buổi tối gấp đôi ban ngày cho cá để cá có đủ năng lượng cho ngày mai. 1 tháng tiến hành gây tạo màu nước 1 lần để đảm bảo đủ nguồn thức ăn tự nhiên trong ao cho cá.

Thường xuyên theo dõi hoạt động của cá như hoạt động bơi lội, hình dạng da, vây, có nốt đốm hay không, hay cá có ngoi lên thở nhiều lần không để kịp thời khắc phục hậu quả. Sau khi cá giống được nuôi 1 – 2 tháng, tiến hành sang thưa sang ao khác để giảm mật độ trong ao. Thông thường tù một ao ban đầu cần thêm 1 ao nữa để đưa cá hương qua nuôi, có như vậy thì cá mới tiếp tục sinh trưởng tốt.

5/ Luyện cá trước khi xuất ao

Trước khi thu hoạch cá nuôi, cần luyện tập cho cá chịu được tác động mạnh bằng cách hằng ngày lội xuống ao xua đuổi cá, mỗi tuần 1 lần. Khi cá ương được 60 ngày tuổi mới được thu hoạch, nếu thu sớm dễ xay xát sẽ hao hụt nhiều khi vận chuyển. Cá khi vớt ra khỏi ai cần cho vào bể đựng nước chứa oxy để cá luôn giữ được độ tươi, sống đến tay khách hàng.

Xây dựng mô hình trang trại khép kín đối với cá lăng chấm

Mô hình trang trại khép kín thực sự là mô hình nuôi trồng thích hợp với các ngư dân hiện nay. Uư điểm của mô hình này là giúp cá nuôi tránh được các mầm bệnh từ bên ngoài, đồng thời tiết kiệm được chi phí, bảo vệ môi trường được tốt hơn.

Mô hình trang trại khép kín VAC-R

Một trong những mô hình kinh tế được ưu tiên hiện nay đó là mô hình trang trại. Đối với các trang trại nuôi cá nước ngọt nói chung hay cá lăng chấm nói riêng, việc xây dựng mô hình khép kín kết hợp với chăn nuôi đã giúp nhiều gia đình vươn lên làm giàu. Đồng thời những mo hình này góp phần làm giảm thiểu tối đa những vấn đề về việc ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi và bảo vệ sức khỏe của những người xung quanh.

Hiện nay, cơ cấu sản xuất của nước ta tiếp tục chuyển đổi nhanh theo hướng xây dựng mô hình trang trại, đóng vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển nông ngiệp – nông thôn. Rất nhiều địa phương của nước ta như Hòa Bình, Hải Dương, Huưng Yên đang áp dụng thành công những mô hình trang trại này và trở thành thế mạnh vượt trội trong ngành nông lâm thủy sản. Việc phát triển mô hình kinh tế trang trại theo hướng VAC – R là một hướng đi đúng, cần được đầu tư và khuyến khích nhiều hơn nữa. Điểm lọi của mô hình trang trại khép kín là người nuôi có thể tận dụng triệt để nguồn nước, nguồn thức ăn, các loại chất thải để đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Casachsongda.com